Parklaan 21a
bouwjaar: 1955-1956
architect: W. Hansen
bouwstijl: Bossche School
verbouwing: 2000
Hagemans
Uitzicht op het Bossche Broek
door Wim Hagemans|
De voordeurbel is 'ingelijst' in een houten tableau.
De namen van de bewoners zijn eromheen gekalligrafeerd. Binnendeuren hebben een drempel als ze twee ruimten verbinden met verschillende vloeren, anders niet. In het huis van Ton Nelissen en Anne-Miek Nelissen-Hanssen is veel aandacht besteed aan het detail. Het huis aan de Parklaan 21A is in de jaren 1955/1956 gebouwd naar ontwerp van W. Hansen van het architectenbureau N. van der Laan en W. Hansen, het kantoor waar de Bossche-Schoolarchitect Gerard Wijnen enkele jaren tekenaar is geweest. Ton Nelissen (1948): "Het huis is indertijd gebouwd volgens de beginselen van de Bossche School. Deze architectuurstroming stond op dat moment nog in de kinderschoenen, en dit is dan ook een van de eerste huizen die volgens die uitgangspunten zijn ontworpen. In samenwerking met tuin- en landschapsarchitect Pieter Buys hebben Gerard Wijnen (Architectenbureau De Twee Snoeken) en diens zoon Miel (thans Wijnen Architectuur) het huis enkele jaren geleden grondig verbouwd en uitgebreid." Het huis is net als de andere bebouwing aan de Parklaan wat teruggelegen ten opzichte van de weg en heeft daardoor een betrekkelijk diepe tuin op het zuiden. De begane grond ligt ongeveer een meter boven het straatniveau. "Het was een rechthoekig blok, gebouwd voor het uitzicht op het Bossche Broek, het open gebied aan de zuidelijke stadsrand." Inmiddels is de situatie aanzienlijk gewijzigd. Druk verkeer raast over de Parklaan voor het huis langs. Het ontwerpteam bedacht een uitbreiding aan de voorzijde. Aan de oostkant verrees een hoge eetkamer, daar tegenover een hoge muur. Een glazen scherm sluit de zo ontstane binnentuin aan de voorzijde af, en tempert het verkeerslawaai. Er is nog steeds uitzicht op het Bossche Broek. Vanaf buiten maakt het huis een wat gesloten indruk. Naar binnen kijken is onmogelijk. Maar Ton en Anne-Miek Nelissen zeggen dat ze zelf sinds de verbouwing veel meer contact met buiten te hebben. "De muur van de eetkamer is van buitenaf erg hoog. Daar schrokken we zelf in het begin ook wel van. Maar als je binnen zit, zie je wel hoe mooi de ruimte is", meent Anne-Miek (1948). | 227 |
|
"Dat vind ik het knappe van de Bossche School. De verhoudingen van lengte, breedte en hoogte worden heel consequent doorgevoerd. Als je je het belang daarvan niet realiseert, zou je de eetkamer lager maken. Maar juist die bijzondere maatverhoudingen voelen aangenaam", zegt Ton Nelissen. De woonkamer heeft een ongeveer tien meter brede glazen pui op het zuiden. Door de hogere ligging kijken de bewoners over het verkeer heen het Bossche Broek in. Links en rechts wordt het uitzicht begrensd door de eetkamer en de tuinmuur. Vanuit de eetkamer is weer een ander stukje van het Bossche Broek zichtbaar. Ton Nelissen: "Ik heb pater Van der Laan ooit horen zeggen dat ruimte pas ruimte is, als die begrensd is door massa. Ik denk dat je hier kunt zien dat dit klopt. In zo'n 'passe-partout' is de polder veel mooier." 'Pater Van der Laan' is Dom van der Laan, de grondlegger van de Bossche School. Ton Nelissen noemt zich 'een absoluut liefhebber' van deze eenvoudige en sobere architectuurstroming. "Ik heb me er altijd in verdiept. Daarom hebben we ook de pater in zijn klooster opgezocht. Het is schitterend wat hij allemaal bedacht heeft, terwijl hij in zijn tijd toch niet zoveel van de wereld had gezien. Of misschien liet hij zich daardoor juist niet door andere stromingen beïnvloeden." Anne-Miek zegt: "Wij hebben sowieso belangstelling voor architectuur. We hebben er veel boeken over, en gaan op reis om mooie gebouwen te zien." In huis staan meubels van Lloyd Wright, Breuer, Rietveld maar ook enkele massieve Bossche-Schoolmeubels. Een stoel staat in de hal. "Mooi, maar nauwelijks geschikt om op te zitten. Meubilair hoort bij de architectuur van Van der Laan. Je moet de ruimte de ruimte laten. Er is daarom nooit een overdaad aan meubels." Twee hallenHet huis staat half op de stadswal en, als een dijkhuis, half op het talud van de voormalige Parkstroom, een gedempte Binnendiezetak. Het huis is oorspronkelijk gebouwd met een woonkeuken aan de achterzijde op het 'kelderniveau'. Nelissen: "Er zat vroeger een liftje om vanuit de keuken gerechten naar boven te brengen. Het huis leek door de diverse functiewijzigingen in de loop der jaren beneden volstrekt onbegrijpelijk ingedeeld. De vroegere woonkeuken is nu een extra slaapkamer. We hebben een extra badkamer laten maken van de kamer die we ook als wasruimte gebruiken. De rest van de ruimte beneden is als garage en berging in gebruik." In het oorspronkelijke ontwerp lag de ingang van het huis ver naar achteren, zodat voor het wonen optimaal van de zon aan de zuidkant kon worden geprofiteerd. Nu liggen ingang en nieuwe hal tussen het oude huis en de nieuwe eetkamer, waardoor het veel logischer binnenkomen is. De oude hal aan de achterzijde bleef. Het huis heeft dus twee hallen.De architecten pasten simpele natuurlijke materialen toe, maar ook spaanplaat. De Nelissens wilden het huis hedendaags inrichten. In de woonkamer valt een roestvrijstalen schoorsteen op, die als een rechtopstaande strik aan de muur kleeft. De lange muur in de eetkamer leent zich voor schilderkunst. Om de schilderijen goed tot hun recht te laten komen, bedacht de architect bij die muur een daglichtstrook waaruit 's avonds kunstlicht valt. HarmonicadeurTon en Anne-Miek Nelissen zijn trots op de brede harmonicadeur tussen hal en eetkamer, een ontwerp van Gerard Wijnen. Je kunt de deuropening smal houden door de deur niet helemaal open te klappen. Je kunt de deur ook helemaal 'wegmoffelen' door haar op te vouwen. De deur tussen hal en woonkamer is ook breed en zwaar, maar niet opvouwbaar als de harmonicadeur.De tuin is opgehoogd tot het niveau van het huis, en al even strak en eenvoudig ontworpen door tuinarchitect Pieter Buys. Met een groot terras van dezelfde natuursteen als de vloeren binnen. Twee pergola's voor de eetkamer en de er tegenover staande muur, veel grind, een fontein en onder andere twee 40 jaar oude knot-platanen. Ze zijn met behulp van een hoogwerker afgeleverd door een bedrijf in Sint-Oedenrode. "Je rijdt daar in een auto een heel groot terrein rond om bomen uit te zoeken, van welke leeftijd dan ook. Deze hebben waarschijnlijk aan een of andere oprijlaan in Frankrijk gestaan." Ton en Anne-Miek Nelissen hadden ook in een oud huis kunnen wonen. "Wij wonen hier al 17 jaar. Na een paar jaar dachten we iets anders te willen zoeken in de binnenstad. Uiteindelijk besloten we hier te gaan verbouwen. Tijdens de verbouwing hebben we tijdelijk in de Uilenburg gewoond. Zo'n oud huis is ook prachtig. Je kunt van zowel Karel Appel als Rembrandt houden. Maar als je iets mooi wilt opknappen, moet je wel consequent zijn. Dat geldt voor elk huis." | 228 |
Bossche Pracht 10 (2003) 226-229
Artikelen
| 2003 |
Wim HagemansUitzicht op het Bossche BroekBossche Pracht 10 (2003) 227-229 |
Adresboeken
Parklaan 21a
Parklaan 21a (1897)
| 1960 | J.P. v.d. Linden & Zoon N.V. (bouwbedrijf) |
Bossche Encyclopedie |